เมื่อเริ่มต้นเข้าสู่ช่วงฤดูฝน เป็นฤดูที่หลาย ๆ คนรอคอยโดยเฉพาะเกษตรกรที่จะได้กักเก็บน้ำเอาไว้ทำเรือกสวนไร่นา และมักจะมีของดีที่มาพร้อมกับฤดูฝนอย่างอาหารบ้าน ๆ ที่อยู่ในป่าให้ได้นำมากินในครอบครัว ถ้าเยอะหน่อยก็นำไปขาย อาหารที่ว่าก็คือ “เห็ดระโงก” อาหารบ้าน ๆ แต่บอกเลยว่า รสชาติและราคาไม่บ้าน ๆ นะคะ ราคาจะอยู่ที่ประมาณ 200-500 บาทแล้วแต่ละพื้นที่ 1 ปีมีครั้ง แต่เดี๋ยวนี้มีการเพาะเชื้อเห็ดระโงกขายแล้วน่าจะหาซื้อกินได้ง่ายหน่อย วันนี้แอด ฯ ก็มีสูตรทำแกงเห็ดระโงกแบบบ้าน ๆ มาฝากค่ะ เป็นรสชาติที่คุณป้าทำให้แอด ฯ กินในสมัยที่ยังเป็นเด็กน้อย ตอนนี้โตแล้วต้องไปหาซื้อมาทำกินเอง
ภาพจาก วิถีชีวิตเกษตรพอเพียง
ก่อนจะไปดูส่วนผสมและวิธีทำกันแอด ฯ มีเกร็ดความรู้สั่น ๆ เกี่ยวกับเห็ดระโงกมาฝากกันค่ะ เห็ดระโงก เป็นเห็ดในสกุล Amanita เห็ดสกุลนี้จะมีทั้งเห็ดพิษและเห็ดที่รับประทานได้เป็นที่รู้จักกันอย่างดี นิยมรับประทานกันอย่างแพร่หลายในหลายจังหวัดทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย จะเริ่มออกเมื่อต้นฤดูฝนราวเดือนพฤษภาคมเรื่อยไปจนสิ้นฤดูฝน เห็ดระโงกมีสองชนิดสีขาวและสีเหลือง ลักษณะดอก เป็นทรงหมวกรูปไข่ ผิวเรียบมัน มีครีบติดกันเป็นแผ่นกว้างอยู่กับก้านดอก จะพบได้ในบริเวณป่าที่เป็นต้นยางนา ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง พบเจออยู่เป็นดอกเดี่ยว ๆ หรือเป็นกลุ่มประมาณ 4-5 ดอกขึ้นไป ดังนั้นเวลาที่เราจะเลือกซื้อให้สังเกตุดี ๆ นะคะว่าเป็นเห็ดพิษหรือเปล่า
วิธีสังเกตเห็ดพิษตามภูมิปัญญาชาวบ้าน
- หมวกเห็ดจะมีลักษณะเป็นปุ่มขรุขระ
- มีกลิ่นที่ค่อนข้างรุนแรงเมื่อดอกแก่เต็มที่
- มีสีน้ำตาลหรือสีสันฉูดฉาด
- ขึ้นบริเวณที่มีมูลสัตว์
- มีวงแหวนอยู่ใต้หมวก
- เมื่อกรีดที่หมวกเห็ดจะมีน้ำเมือกไหลออกมา
ข้อมูลอ้างอิง : เกร็ความรู้ปัญจศรี
ส่วนผสมแกงเห็นระโงก
- เห็ดระโงก 1 กก.
- หอมแดงทุบพอแตก 3-4 หัว
- ตะไคร้ทุบทั้งต้นและหั่นเป็นท่อน ๆ 2 ต้น
- พริก 8-10 เม็ด
- น้ำปลาร้า 1-1.5 ทัพพี
- เกลือ ½ ช้อนชา หรือใครจะใส่น้ำปลาแทนก็ได้
- ผงนัว (ชูรส) ตามใจชอบ
- น้ำเปล่า 1 ลิตร หรือ น้ำใบย่านาง
- ใบติ้วเด็ดยอด 5-6 ยอด
- ใบแมงลัก 1 กำมือ (แอด ฯ ชอบใส่เยอะจะได้หอม ๆ )
ภาพจาก คุณตุ้ย พงษ์พิษณุ
วิธีทำแกงเห็ดระโงก
- นำเห็ดระโงกมาล้างทำความสะอาด อย่างเบามือ ใช้มีดผ่าครึ่งเห็ดดอกที่มีขนาดใหญ่ออก ให้พอดีคำหรือถ้าใครชอบกินแบบเป็นดอก ๆก็ตามสบายเลยจ้า
- ตั้งหม้อ ใส่น้ำใบย่านาง รอน้ำเดือด นำพริก ตะไคร้ หอมแดงที่เตรียมไว้ใส่ลงไปในหม้อ
- เมื่อน้ำเดือดได้ที่ส่งกลิ่นหอมของเครื่องสมุนไพร ก็ใส่เห็ดลงไป ต้มจนเห็ดเริ่มสุก จากนั้นปรุงรสด้วย เกลือ ผงนัว น้ำปลาร้า
- ต้มต่อจนเห็ดสุก ชิมรสตามใจชอบ ตบท้ายด้วยใส่ใบแมงลักและใบติ้วลงไป ถ้าอยากกินแล้วเจอเซอร์ไพรส์ด้วยก็โยนพริกกะเหรี่ยงเป็นเม็ด ๆ ลงไปด้วยนะคะ รับรองว่าเด็ด เสร็จแล้วยกลงจากเตา ตักใส่ถ้วยพร้อมรับประทานกับข้าวเหนียวร้อน ๆ อร่อยเหาะ